ابزار های مختلفی جهت بررسی وضعیت سلامتی فرد به پزشک جهت اتخاذ تصمیم مناسب در خصوص وضعیت سلامتی فرد وجود دارد .حوزه ی تخصصی طب کار نیز از این موضوع بی بهره نیست و در معاینات طب کار و براساس نیاز از ابزارهای مختلف جهت تصمیم گیری بهره برداری می گردد. در حوزه ی بررسی سلامت روان در کنار معاینه و اخذ شرح حال از تست MMPI نیز استفاده میگردد که در ذیل به آن اشاره می نماییم.
آزمون شخصیت چندوجهی یا همان آزمون MMPI مشهورترین و پرمصرف‌ترین پرسشنامه شخصیتی است که به عنوان یک ابزار عینی برای تشخیص بیماری‌های روانی تدوین شده است. آزمون شخصیت چندوجهی مینه‌سوتا (MMPI)، پرسشنامه استانداردی برای فراخوانی دامنه گسترده‌ای از ویژگی‌های خود – توصیفی و نمره‌گذاری آن‌هاست که یک شاخصی کمی از سازگاری هیجانی فرد و نگرش وی نسبت به شرکت در آزمون را به دست می‌دهد. آزمون MMPI یک پرسشنامه خودسنجی با پاسخ‌های “آری” یا “نه” است. آزمون شخصیت چندوجهی سه مقیاس روایی و ده مقیاس بالینی است. مقیاس‌های روایی، اطلاعاتی را در مورد رویکرد آزمودنی نسبت به آزمون فراهم می‌کنند. ده مقیاس اولیه بالینی نیز برای تشخیص اختلال‌های روانی به کار می‌رود.
باارزش‌ترین آزمون MMPI در تفکیک افراد نابهنجار به طور عام و تعیین شدت کلی ناراحتی به طور خاص است. ولی این آزمون در تمییز دقیق‌تر اشکال مختلف آسیب‌های روانی توفیق کمتری داشته است.
سوابق تاریخی و تدوین
تدوین اولیه آزمون شخصیت چندوجهی در ۱۹۳۹توسط استارک آر. هته وی و جی – چارنلی مک کین لیدر دانشگاه مینه سوتا آغاز شد. آنان به ابزاری نیاز داشتند که بتواند به سنجش بیماران بزرگسال در حوزه درمان‌های موردی روان‌پزشکی کمک کرده و شدت اختلال را به دقت مشخص کند، به علاوه آنان به تدوین یک روش عینی برای برآورد تغییر حاصل از روان‌درمانی یا دیگر متغیرهای زندگی بیمار علاقمند بودند.
ساختار
چهارچوب اصلی آزمون شخصیت چندوجهی ۱۹۴۳ از ۵۰۴ جمله مثبت تشکیل شده بود که به صورت “صحیح” یا “غلط” به آن‌ها پاسخ داده می‌شد. بعدها با اندک تغییراتی در آزمون MMPI و حذف یا افزودن بعضی ماده‌ها، تعداد ماده‌ها در یک فرم به ۵۶۶ و در سال ۱۹۸۹به ۵۶۷ تغییر یافت.
خود جزوه MMPI که در دسترس قرار داشته و مورد استفاده واقع می‌شود دارای همین ۵۶۷ ماده است. آزمون شخصیت چندوجهی در حال حاضر بیشتر از سایر پرسشنامه ها رواج دارد. علت رواج آزمون MMPI به خاطر داشتن ریشه‌های بالینی و برتر فنی نسبت به سایر پرسشنامه‌هاست که آزمایش شونده باید جواب خود را در یکی از سه گروه صحیح، غلط یا نمی‌دانم طبقه‌بندی کند. در فرم انفرادی، هر یک از سؤالات بر روی یک کارت چاپ شده است.البته شایان توجه است که در حال حاضر و با توجه به فرهنگ ایرانی این تست در حال حاضر با ۷۱ سوال در کشور ما بومی شده، اجرا و مورد بررسی قرار می گیرد.
به صورت کلی این تست در معاینات بدو استخدام ، معاینات دوره ای و کارت سلامت رانندگان با توجه به نیاز و صلاحدید پزشک مورد در خواست قرار گرفته و در صورت نیاز اقدام لازمه ( مشورت با روانپزشک) جهت اتخاذ تصمیم مقتضی صورت می پذیرد.
آزمایش‌کننده هر یک از کارت‌ها را در مقابل آزمایش‌‌شونده قرار می‌دهد تا یکی یکی به آن‌ها پاسخ دهد. در فرم گروهی، سؤالات به صورت دفترچه در اختیار آزمودنی قرار می‌گیرد و پاسخ‌ها بر روی برگ جداگانه‌ای نوشته می‌شود. محتوای آزمون شخصیت چندوجهی بر این دیدگاه‌ها استوار است: سلامت عمومی بدن، اختلالات عصبی، تحرک و هماهنگی، علایم بیماری‌های روانی – بدنی، نگرش‌های جنسی، مذهبی، سیاسی، اجتماعی؛ مسایل تربیتی، شغلی، خانوادگی، زناشویی؛ حالات اضطراب، ترس‌های مرضی؛ تمایلات خودآزاری، دیگر آزاری، اندیشه‌های ثابت و …
مزایا
یک امتیاز مهم آزمون MMPI شهرت زیاد و آشنایی گسترده با آن در درون حوزه روان‌شناسی است. پژوهش‌های گسترده‌ای در حوزه‌های متفاوت به عمل آمده است. تحولات جدید به تدوین فرم‌های کوتاه، مقیاس‌های جدید، استفاده از ماده‌های بحرانی و نظام‌های تفسیر رایانه‌ای منجر شده است. آزمون شخصیت چندوجهی به بیش از ۵۰ زبان ترجمه شده و در بسیاری از کشورهای مختلف در دسترس متخصصان است.
پژوهش‌های هنجاری و روایی بر روی چندین گروه فرهنگی مختلف صورت گرفته است و امکان مقایسه داده‌های جمع‌آوری شده از فرهنگ‌های گوناگون را فراهم می‌سازد. آزمون MMPI نخستین پرسشنامه جامعی است که علاوه بر مقیاس‌های محتوایی، تعدادی مقیاس اعتبار یا روایی نیز دارد. هدف از گنجاندن این مقیاس‌ها آن بود که معلوم شود آیا فرد به سؤال‌های آزمون با دقت و صداقت جواب داده یا نه. هرگاه نمره فرد در هر یک از این مقیاس‌ها خیلی زیاد باشد، نمرات مقیاس‌های محتوایی او را نیز باید با احتیاط تفسیر کرد یا اساسا از آن‌ها صرفنظر کرد.
روش اجرا
آزمون شخصیت چندوجهی را می‌توان در مورد افرادی که سن‌شان ۱۶ یا بالاتر است و از توانایی خواندن در سطح کلاس هشتم برخوردارند اجرا کرد. البته در مورد افراد ۱۸-۱۴ساله بهتر است MMPI-A مورد استفاده قرار گیرد. قبل از اجرای آزمونMMPI آزمایش‌کننده می‌تواند روش استاندارد اجرای آزمون را در کتاب راهنمای این آزمون مطالعه کند. آزمایندگان به ویژه باید دلیل اجرای آزمون و نحوه استفاده از نتایج را برای آزمودنی‌ها توضیح دهند. هم‌چنین مراجعان باید آزمون را در یک موقعیت نظارت شده تکمیل کنند.