افرادی که با پرتو کار می‌کنند چند بار در یک سال باید تحت معاینات و آزمایشات لازم قرار گیرند؟ معاينه بالینی وآزمايش‌هاي پزشکي براي گروه پرتوکاري (الف) حداقل ۲ بار در سال و براي گروه پرتوکاري (ب) حداقل يکبار در سال مي‌باشد ( طبق تبصره ۴ ماده ۱۵ آيين نامه قانون حفاظت در برابراشعه) . معاینات و آزمایش‌های پزشکی بدو استخدام پرتوکاران شامل چه مواردی است؟ شرح حال کامل پزشکي و شغلي با تأکید بر ثبت موارد زير گرفته شود : - سابقه هرگونه بيماري داخلي، جراحي، ارثي يا اکتسابي
- سابقه هرگونه پرتوگيري احتمالي قبلي و يا آلودگی با مواد راديواکتيو
- وجود هرگونه سرطان يا سابقه فاميلی آن
- سابقه انجام راديوتراپي يا اسكن تشخيصي با راديونوكلئيدها
- سابقه وجود ضايعات پيش‌سرطاني (مانند آکتنيک کراتوزيس)
- وجود و يا سابقه بيماري‌هايي که مي‌تواند سبب کاهش هوشياري ويا Drop Attack گردند مانند: صرع،TIA، هيپوگليسمي در ديابتي‌ها، بيماري‌هاي گوش داخلي
- وجود و يا سابقه آنمي، بيماري‌هاي خونريزي دهنده، يا هرگونه درگيری مغز استخوان
- وجود و يا سابقه بيماري‌هاي التهابي سيستم گوارش (کرونوکوليت اولسرو)
- سوابق مربوط به دوران بارداري
- سابقه مواجهه با مواد کارسينوژن و فلزات سنگین در شغل قبلي (مانند بنزن،آرسنيک ، سرب و جیوه …)
- معاينه باليني کليه ارگان‌هاي بدن شامل سروگردن، قلب، ريه، قفسه سينه، شکم، لگن، اندام‌هاي فوقاني و تحتاني و بخصوص غدد لنفاوي.
- معاينه سيستم بينايي شاملVisual Acuity و در صورت لزوم و صلاحدید پزشک معتمد فوندوسکوپي، معاينه با استفاده ازSlit Lamp جهت تشخيص کدورت‌هاي لنز.
- معاينه پوست از لحاظ وجود ضايعات سرطاني و پيش‌سرطاني و اسکارهاي مزمن پوستي. و آزمایشات شامل:
CBC, PLT, Diff, FBS, BUN, Creatinine, U/A (Urine Analysis), ALP, ALT AST, TSH, S/E, OB, BG, Rh, Morphine test همچنين لازم است آزمايش‌هاي زیر در صورت صلاحديد پزشک متخصص طب کـار و برحسب موارد خاص انجام شود. HBS Ag, HCV Ag, HIV test, RPR, PT, PTT, Uric acid, Semen analysis, CEA آیا لازم است از همه پرتوکاران در بدو استخدام معاینات روانشناسی به عمل آید؟
براساس دستورالعمل واحد قانونی، در مراکز کار با منابع مولد پرتوی که بر اساس نظر مسئول فیزیک بهداشت و پزشک معتمد انجام تست روانشناسی لازم باشد، بر اساس پرسشنامه‌هاي تنظيم شده و با تأئید روانشناس باليني احراز صلاحيت روانشناختي تصدي یا ادامه شغل پيشنهاد شده صورت پذيرد. معاینات و آزمایشات دوره‌ای پرتوکاران شامل چه مواردی است؟ معاينه بالینی شامل معاينه کليه ارگان‌هاي بدن بر اساس پاسخ سوال شماره ۲ و آزمايش‌هاي پزشکي شامل موارد زير است :
CBC, Diff, U/A, CRP
با توجه به عوامل زيان‌آور مربوط به محيط کار ممکن است بنا به تشخيص پزشک متخصص طب کار ساير معاينات پزشکي و آزمايش‌هاي تخصصي به مجموعه فوق اضافه گردد، که ارزيابي و بررسي آن بر‌عهده پزشک متخصص طب کار مي‌باشد. معاینات و آزمایش‌های لازم پس از سوانح برای پرتوکاران شامل چه مواردی است؟
معاينه بالینی شامل: معاينه کليه ارگان‌هاي بدن بر اساس پاسخ سوال شماره ۲ و آزمايش‌هاي پزشکي شامل موارد زير است:
CBC, Diff, U/A, CRP
لازم است بر حسب مورد و صلاحدید پزشک متخصص طب کار آزمايش اسپرموگرام (Semen analysis) نیز انجام شود. پس از بررسی نتایج آزمایش‌های پزشکی و مدارک توسط پزشک معتمد و ارائه نظر نهایی به مسئول فیزیک بهداشت، ایشان پیگیری‌های لازم را انجام داده و مستندات سانحه پرتوی را طبق موارد زیر ظرف مدت ۴۸ ساعت به واحد قانونی ارسال نمایند . روند اقدام پس از پرتوگیری بیش از حد برای پرتوکاران شامل چه مواردی است؟
مراکزکار با منابع مولد پرتو به هر طریقی که از پرتوگیری بیش از حد دز ا‌‌عم از دز دوره، سالانه و پنج ساله پرتوکاری مطلع شدند موظف‌اند پرتوکار را برای انجام معاینه بالینی و تجویز آزمایش‌های پزشکی در کمتر از یک هفته به پزشک معتمد با مدارک لازم شامل: نتایج آزمايش‌های بدو استخدام، آزمایش‌های انجام شده قبل از پرتوگیری بیش از حد دز، فرم شماره ۳، ۲،۱ و فرم گواهی سلامت کارکنان و نتایج دزیمتری (دز دوره ، دز پنج ساله ، دز عمر ) ارجاع دهند.
معاينه بالینی وآزمايش‌هاي پزشکي شامل پاسخ سوال ۲ و آزمايش‌هاي پزشکي شامل موارد زير است:
CBC, Diff, U/A, CRP
لازم است بر حسب مورد و درصورت صلاحدید پزشک معتمد آزمايش اسپرموگرام (Semen analysis) نیز انجام شود. پس از بررسی نتایج آزمایش‌های پزشکی و مدارک توسط پزشک معتمد و ارائه نظر نهایی به مسئول فیزیک بهداشت، پیگیری‌های لازم را انجام خواهند شد .چنانچه نتایج معاینه بالینی و آزمایش‌های پزشکی بر طبق نظر پزشک معتمد از نظر تاثیر پرتوهای یونساز طبیعی باشد و پرتوکار با وجود تجاوز از حد دز دوره، سالانه یا پنج ساله تمایل به ادامه کار با منابع مولد پرتو داشته باشد، لازم است ضمن هماهنگی با امور پزشکی همراه با مستندات پرتوگیری بیش از حد دز خود به واحد قانونی ارجاع شده و فرم تعهد را حضوراً تکمیل نماید. معهذا در صورت مشاهده نتایج غیرطبیعی نیز پرتوکار ظرف کمتر از ۴۸ ساعت به همراه مستندات پرتوگیری بیش از حد دز جهت انجام بررسی‌های تکميلي، واحد قانونی ارجاع گردد.
رویه کار هنگام خاتمه خدمت (بازنشستگی) پرتوکار چیست؟
دارنده پروانه اشتغال یا مسئول فیزیک بهداشت در خاتمه کار با پرتوهای یونساز نیز موظف هستند پرتوکار را تحت نظر پزشک معتمد مورد معاینه و آزمایش‌های لازم قرار دهند. معاینه و آزمایش‌ها به شرح ذیل می باشد:
معاينه کليه ارگان‌هاي بدن براساس پاسخ سوال شماره ۲ و آزمایش‌های پزشکی شامل:
CBC, Diff, U/A
پس از دریافت نظر پزشک معتمد توسط مسئول فیزیک بهداشت، چنانچه هرگونه عارضه‌ای مشکوک به کار با پرتوهای یونساز مشاهده شود، مسئولیت پیگیری تا حصول نتیجه به عهده شخص دارنده پروانه اشتغال خواهد بود. مسئول فیزیک بهداشت لازم است پس از انجام مراحل فوق، فرم گواهی سلامت کارکنان مهر و امضا شده و نتایج آزمایش‌های پزشکی را جهت انجام مراحل بعدی به واحد قانوني ارسال نماید.
در صورت لزوم برای ارجاع پرتوکار به واحد قانونی مستندات لازم چیست؟
معرفی نامه پرتوکار از طرف مرکز مربوطه به واحد قانونی
آزمايش‌های بدو استخدام
آزمايش‌های انجام شده دوره قبل از ارجاع
فرم گواهی سلامت تایید شده توسط پزشک معتمد مرکز کار با پرتو
فرم شماره ۱،۲،۳ تکمیل شده (فرم‌های موجود در دستورالعمل واحد قانونی)
| 
مهندس سید مجتبی اجاق
