اثرات مواجهه با سرب

افراد در برخی مشاغل و صنایع به نسبت بیشتر در مواجهه با سرب هستند؛ از جمله :

• هنرمندان در حوزه هنرهای دستی (مواد مورد استفاده ممکن است حاوی سرب باشند)

• تعمیرکاران خودرو (ممکن است قطعات خودرو حاوی سرب باشد)

• تولید کنندگان باتری (باتری ها حاوی سرب هستند)

• کارگران بازسازی پل (رنگ قدیمی ممکن است سرب داشته باشد)

• کارگران ساختمانی (مواد مورد استفاده ممکن است شامل سرب باشد)

• شاغلین در حیطه تیراندازی و اسلحه سازی (مهمات حاوی سرب)

• تولید کنندگان شیشه (ممکن است از سرب در تولید شیشه استفاده شود)

• کارگران تولید و پردازش سرب

• معدنچیان معادن سرب

• کارگران پالایشگاه های سرب

• کارگران صنعت ذوب سرب

• تولید کنندگان گلوله، سرامیک و قطعات الکتریکی (همه حاوی سرب هستند)

• نقاشان (رنگهای قدیمی و رنگهای تجاری ممکن است حاوی سرب باشند)

• تولید کنندگان پلاستیک (مواد ساخته شده ممکن است حاوی سرب باشند)

• کارگران لوله کشی و اتصالات لوله ای (لوله ها ممکن است حاوی سرب باشند)

• افسران پلیس (به دلیل مواجهه با مهمات حاوی سرب)

• تعمیرات رادیاتور (رادیاتورها ممکن است حاوی سرب باشند)

• بازیافت کنندگان فلز، لوازم الکترونیکی و باتری ها (ممکن است حاوی سرب باشند)

• تولید کنندگان محصولات لاستیکی (فرآیند تولید حاوی سرب است)

• کشتی سازان (مواد مورد استفاده ممکن است شامل سرب باشد)

• اپراتورهای کوره های سوزاندن زباله های جامد (زباله ها ممکن است حاوی سرب باشند)

• جوشکاران فولاد (فولاد گالوانیزه تا حدی با سرب پوشانده شده است)

مهم نیست که فرد ذرات سرب را تنفس می کند، می بلعد یا از طریق پوست جذب می کند، اثرات مضر بر سلامتی یکسان است. با این حال، بدن هنگام تنفس سطوح بالاتری از سرب را جذب می کند.

◊ اثرات سلامتی ناشی از مواجهه شدید کوتاه مدت با سرب:

مسمومیت با سرب می تواند درنتیجه مواجهه کوتاه مدت با سطوح بسیار بالای سرب رخ دهد، که در این صورت فرد ممکن است شکایات زیر را داشته باشد:

• درد شکم

• یبوست

• خستگی

• سردرد

• تحریک پذیری و بی قراری

• از دست دادن اشتها

• از دست دادن حافظه

• درد یا سوزن سوزن شدن در دست و/ یا پاها

• ضعف

مواجهه با سطوح بالای سرب ممکن است باعث کم خونی، ضعف و آسیب به کلیه و مغز شود.

مواجهه با سطوح بسیار بالای سرب می تواند باعث مرگ شود.

سرب می تواند از جفت عبور کند لذا زنان بارداری که در معرض سرب قرار دارند، کودک متولد نشده خود را نیز در معرض مواجهه با سرب قرار می دهند. سرب می تواند به سیستم عصبی در حال تکامل نوزاد آسیب برساند. حتی مواجهات با سطوح پایین سرب در نوزادان در حال رشد، بر رفتار و هوش کودک تاثیر می گذارد. قرار گرفتن در معرض سرب می تواند باعث سقط جنین، مرده زایی و ناباروری (در مردان و زنان) شود.

به طور کلی، اثرات سرب بر کودکان بیشتراز بزرگسالان است. کودکان در مقایسه با بزرگسالان علائم مسمومیت شدید با سرب را در سطوح پایین تری نشان می دهند. مسمومیت با سرب در کودکانی رخ داده است که والدین آنها به طور تصادفی گرد و غبار سرب را روی لباس و موی خود به خانه آورده اند. عوارض عصبی و ناتوانی ذهنی نیز در کودکانی رخ داده است که والدین آنها ممکن است به واسطه شغلشان مواجهه با سرب داشته باشند.

◊ اثرات سلامتی ناشی از مواجهه طولانی مدت با سرب:

فردی که در طول زمان طولانی در مواجهه با سرب قرار دارد ممکن است شکایات زیر را داشته باشد:

• درد شکم

• یبوست

• افسردگی

• حالت پریشانی و آشفتگی

• فراموشی

• تحریک پذیری و بی قراری

• حالت تهوع و بی حالی

افرادی که مدت طولانی در معرض سرب قرار دارند ممکن است درخطر فشار خون بالا، بیماری قلبی، بیماری کلیوی و کاهش باروری باشند.

◊ مواجهه با سرب در محل کار:

اگر مواجهه با سرب در شغل شما امکان پذیر است، مهم است که نحوه مواجهه آن را درک کنید، به این ترتیب می توانید گام هایی را برای کاهش احتمال مواجهه خود بردارید.

• مواجهه تنفسی با بخارات و گرد و غبار سرب:

بخار سرب در حین پردازش فلز، درواقع هنگامی که فلز در حال گرم شدن یا لحیم کاری است، تولید می شود.

گرد و غبار سرب نیز هنگام برش فلز یا هنگامی که رنگ سرب با استفاده از تفنگ حرارتی، سنباده زنی یا برداشته می شود، ایجاد می گردد.

بخارات و گرد و غبار سرب بو ندارند، بنابراین ممکن است متوجه مواجهه خود با آن نشوید.

• مواجهه گوارشی با گرد و غبار سرب:

با بلعیدن گرد و غبار سرب می توانید در مواجهه قرار بگیرید.

گرد و غبار سرب می تواند روی غذا، آب، لباس ها و سایر اشیا ته نشین شود.

اگر در مناطقی که سرب در حال فرآوری یا ذخیره سازی است، غذا بخورید، نوشیدنی بنوشید یا سیگار بکشید، امکان دارد گرد و غبار سرب را ببلعید.

نشستن دست ها قبل از غذا خوردن یا لمس کردن دهان نیز از راه هایی است که باعث ورود سرب به سیستم گوارشی می شود.

اگرچه همیشه اینطور نیست، اما سرب بلعیده شده ممکن است طعم فلزی را در دهان شما ایجاد کند.

• مواجهه از طریق تماس پوستی با سرب:

برخی مطالعات نشان داده اند که سرب از طریق پوست جذب می شود.

اگر شما با سرب کار کرده  و سپس چشم ها ، بینی یا دهان خود را لمس کنید، ممکن است در معرض مواجهه قرار بگیرید.

گرد و غبار سرب می تواند بر روی لباس و موهای شما نیز قرا گیرد. در صورت این رخداد، احتمال دارد مقداری گرد و غبار سرب در خانه بواسطه انتقال از لباس و موی آلوده، قابل ردیابی باشد که متعاقب آن ممکن است خانواده شما را نیز در معرض مواجهه قرار دهد.

◊ چگونه خود و خانواده خود را از مواجهات مضر سرب بر سلامتی در امان نگه دارید؟

به دور ازمناطق کار با سرب و نواحی فرآوری و پردازش آن، مواد غذایی خود را بخورید یا بیاشامید.

برای تمیز کردن دستان خود از یک محصول موثر در پاک کردن و حذف سرب استفاده کنید. شستن پوست با آب و صابون استاندارد برای از بین بردن ذرات سرب کافی نیست.

بعد از کار بر روی محصولات حاوی سرب، دوش گرفته و لباس و کفش خود را عوض کنید، این کار مانع انتقال گرد و غبار سرب به خانه شده و شانس مواجهه افراد خانه با سرب را کاهش می دهد.

در مناطقی که تهویه مناسب دارند، کار کنید.

برای جلوگیری از تماس حین کار با سرب و گرد و غبار آن، از تجهیزات حفاظت شخصی مناسب (PPE) مانند عینک، دستکش، چکمه و لباس محافظ استفاده کنید. در برخی موارد ممکن است نیاز به استفاده از رسپیراتور باشد.

اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید ، با پزشک خود در خصوص مواجهه با سرب در محل کار، مشورت کنید. طبق استانداردهای سازمان ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA) ، پزشک ممکن است معیارهای محافظتی سخت گیرانه ای در مورد مواجهه با سرب برای شاغلین باردار یا با قصد بارداری، تعریف کند یا حتی در صورت تشخیص این مساله که ادامه مواجهه با سرب در شغل فعلی خطر قابل توجهه برای این فرد باردار دارد، توصیه به قطع مواجهه با سرب داشته باشد.

اگر شما به عنوان مادر شاغل بوده و در دوران شیردهی در مواجهه با سرب قرار دارید، با پزشک متخصص اطفال جهت تصمیم گیری برای لزوم اندازه گیری سطح سرب خون خود (BLL) مشورت کنید.

با کارفرمای خود در خصوص انجام تست BLL بصورت روتین صحبت کنید. این یک آزمایش خون ساده است که می تواند سطح سرب خون شما را اندازه گیری کند. اگر سطح BLL بالا باشد، نیاز به انجام اقداماتی جهت حفاظت بهتر از فرد در مواجهه و خانواده وی خواهد بود.

تهیه و تنظیم:

دکتر پریسا فاضل کیا

متخصص طب کار و بیماری های شغلی